Yönlendiriciler servis sağlayıcımızdan gelen interneti kullandığımız aygıtlara dağıtan ve mahallî ağımızı yöneten değerli aygıtlar. Lakin bu aygıtların da farklı işler için, farklı özellikte modelleri var.
Örneğin az sayıda aygıta hizmet verilecekse uygun maliyetli, küçük ve az güç harcayan bir yönlendirici çok kâfi. Geniş bir aile kelam mevzusuysa WI-FI 6 takviyeli bir yönlendirici kullanmak, takılma ve yavaşlamaları azaltma açısından yarar sağlayabiliyor.
Ancak rekabetçi oyunlarla haşır neşir olan bir oyuncuysanız, üstelik bir de yayıncıysanız ihtiyaçlar biraz daha yükseliyor ve size hitap eden aygıt sayısı azalmaya başlıyor. Bu yüksek bilgi akışının altından kalkabilecek süratli ethernet yuvaları ve en aktüel kablosuz ağ teknolojileri kaçınılmaz oluyor.
Bu gereksinimlere karşılık vermek için oyunculara dönük yönlendiriciler piyasaya sürülüyor. Bugün bu eserlerden biri olan TP-Link Archer GX90 modeline ve onu ortalama bir yönlendiriciden ayıran özelliklere yakından bakacağız.
Kutu İçeriği
Kutuyu açarken öne çıkan özellikler ortasında birinci olarak “6.6 Gigabit warp hızları” tabirini görüyoruz. Bu biraz fazla optimist bir pazarlama tabiri diyebiliriz. Zira gerçekte tek aygıtla o süratlerde bir ilişki deneyimlemek mümkün değil.
Hemen altında yönlendiricinin kapsama alanına dair bir ibare görüyoruz. 3-4 yatak odalı bir konut için kullanılabileceği belirtilmiş. Menzil testimizde buna da bakacağız.
Devamında Game Accelerator (oyun hızlandırıcı) özelliğini, 4 çekirdekli işlemci ve 2.5 Gigabit ethernet portu üzere donanım özelliklerini görüyoruz.
Dış kutudan kurtulduğumuzda burada bir iç kapak var ve onun da üzerinde 6 adet ipucu da diyebileceğimiz kullanım önerisi yer alıyor.
Yönlendiricinin kendisi burada ortaya konulmuş ve etrafı köpükle düzgün bir biçimde korunuyor. Poşetinden çıkardığımda köşedeki yüksek sayıda anten irtibat noktaları birinci dikkatimi çeken nokta oldu.
Diğeri de hem alt hem de üstte pasif soğutma için çokça delik açılması. Kutudan çıkan adaptör 50W’a kadar güç sağlayabiliyor. Bu da bize aygıtın güzel soğutulmasının gerekliliğini gösteriyor. Elbette adaptörün 50W güç sağlayabilmesi aygıtın hep bu ölçüde güç çekeceği manasına gelmiyor. Bu sayılar en makûs senaryolar düşünülerek belirlenir. Yani pik kullanımda tahminen bu güç kıymetlerine ulaşabileceğini söyleyebiliriz.
Devamında yönlendiricinin altında yan yana dizilmiş 8 anteni görüyoruz. Kırmızı-siyah renkte bu antenler yönlendiriciye klasik oyuncu ekipmanı havası katan şey olmuş. Tether taşınabilir uygulamasının arayüzü ve tarayıcı tabanlı web arayüzü de bu renk temasına sahip.
Tasarım Özellikleri
Antenleri takıp çıkarması çok kolay. Biraz bastırdığınızda çabucak yerine oturuyorlar, çevirmenize gerek yok. Lakin bunlar sabit antenler, hiçbir istikamete hareket edemiyorlar ve katlanamıyorlar.
GX90 hal ve özellikleri itibariyle bana Tp-Link Archer AX6000 modelini anımsattı. Güya o yönlendiriciyi alıp elden geçirmişler, iç ve dış özelliklerini oyuncuların gereksinimleri için optimize edip yeni bir model olarak piyasaya sürülmüşler. Olağan ki bu makus bir şey değil zira AX6000 çok hoş bir aygıttı.
Cihaz üzerindeki tek bildirim ışığı AX6000’de olduğu üzere üst kısımda. Bu farklı renklerde yanabilen üçgen biçiminde led ışık size ağ durumunuz hakkında bilgi veriyor ve yazılımla denetim edilebiliyor, yani istenmediği durumlarda kapatılabiliyor.
Yan kısımda 3.0 oburu 2.0 sürüm olmak üzere 2 USB yuva bizi karşılıyor. Buraya depolama aygıtlarınızı takarak kolay kolay ağa bağlı tüm aygıtlarda evrak paylaşımı yapabiliyorsunuz.
LAN yuvalarının sayısı 5 adet. Bunlardan yalnızca ikisini WAN olarak kullanabiliyoruz. Sürat olarak bunlardan yalnızca biri 2.5 Gigabit, başkaları Gigabit yuvalar. Birden çok yuva konularak kullanıcılara yüksek süratli kablolu ağ kurabilme imkanı da sunulabilirdi.
Şu anki haliyle bu 2.5 Gbps yuvanın görebildiğimiz tek avantajı servis sağlayıcınızdan gelen 2.5 Gbps üzeri yüksek süratli fiber interneti taşıyan ethernet kablosunu buraya takmak ve bu yüksek süratli interneti konut ağınıza dağıtmak. Türkiye’de böylesine süratli internet maalesef çok hudutlu noktalarda ve hayli yüksek fiyatlara sunulabiliyor.
Kurulum
Kurulum için TP-Link, Tether taşınabilir uygulamasını öneriyor. Yönlendiricinize güç verir vermez birkaç Wi-Fi ağı yayınlamaya başlıyor ve bunların varsayılan şifresi alttaki etikette yazıyor. Bunlara bağlanıp Tether uygulamasını açtığınızda yönlendirici modeliniz otomatik algılanıyor ve heyetim adımlarını yapabiliyorsunuz.
Kurulum bittikten sonra gelişmiş ayarları yapabilmek ve ağınızı daha tesirli bir formda yönetmek için tarayıcı adres satırına 192.168.0.1 yazarak bağlanabileceğiniz web arayüzünü kullanmanızı öneriyoruz.
Oyun Merkezi
Web arayüzünde birinci dikkat çeken “Oyun Merkezi” kısmı oluyor. TP-Link oyunculuğu ilgilendiren özellikleri bu sekme altında toplamış. Buraya tıkladığınızda sizi gösterge paneli karşılıyor. Buradan ağ trafiğinizin, yönlendirici performans bilgilerinin, bağlı USB aygıtlarınızın ve ağa bağlı istemcilerin bir özetini görebiliyorsunuz.
Hemen altındaki oyun hızlandırıcının yaptığı şey QoS’i oyun moduna almak. Yani ağda oyunların ağ trafiğine öncelik verilmiş oluyor. Bu da gecikme sorunları yaşıyorsanız bunu düşürmeye yarıyor. Fakat lokal ağınızdaki tek kullanıcıysanız ve oyun oynarken art planda interneti ağır bir formda kullanan öteki uygulamalar çalıştırmıyorsanız, bu özelliğin sihirli bir formda gecikmeyi düşürmeyeceğini bilin.
Buradaki liste altından istemcilerin indirme ve gönderme suratlarını ve gecikme müddetlerini görebiliyorsunuz.
Onun altındaki sekmeler direk oyunlarla ilgili olmasa da oyunlarda da karşılaşabileceğiniz problemleri giderme noktasında yararı olabilecek şeyler.
Kablosuz Ağ Özellikleri
Bu yönlendirici 3 adet kablosuz ağ yayınlayabiliyor, bu yüzden tri-band bir yönlendirici esasen. Bu ağlardan biri 2.4 Ghz ve 574 megabit saniye sürat sunuyor, öteki ikisi ise 5 Ghz ağlar.
İlk 5 Ghz ağ ile etkileyici biçimde 4804 megabit saniyeye kadar, ikincisiyle de 1201’e megabit saniyeye kadar irtibat kurulabiliyor. Burada anahtar söz “-e kadar”. Tüm bunların toplamı da yaklaşık 6.6 Gbps yaptığı için kutu üzerinde bu ibareyi görüyoruz zati. Lakin yönlendiricinizin bu suratları desteklemesi kâfi değil, ağa bağlanırken kullandığınız aygıtın da bu suratları desteklemesi gerek.
Örneğin bizim testte kullandığımız masaüstü bilgisayarlarımızda anakart üzerindeki Intel AX210 tabanlı dahili Wi-Fi adaptörleri 5 Ghz ağda azamî 1200 megabit kontağa imkan tanıdı. Daha yüksek suratlar için bu suratları destekleyen bir kablosuz ağ adaptörüne gereksiniminiz var.
2.4 Ghz ve 5 Ghz Ortasındaki Fark
Kanalımızda yönlendirici ve ağ eserleri incelemelerimizi izlediyseniz biliyorsunuzdur, 2.4 Ghz ağlar sürat noktasında yavaş olsalar da 2.4 Ghz frekansta sinyaller 5 Ghz’e nazaran kalın duvarları aşmada daha başarılılar.
Benim size tavsiyem şayet yalnızca 2.4 Ghz ağları görebilen eski bir aygıt kullanmıyorsanız ve 5 Ghz ağlar konutunuzun tamamını kapsıyorsa, 2.4 Ghz ağları kapatmanız ve yalnızca 5 Ghz kullanmanız.
Emin değilseniz Tp-Link’in Akıllı İlişki ismini verdiği kutucuğu işaretleyerek tüm frekansları tek bir ağ altında birleştirebilirsiniz de. Bu sayede kullandığınız aygıt için en uygun bant hangisi ile o kullanılacaktır.
Menzil Testi
Biz de menzil testimizi akıllı ilişki açıkken yaptık. Ofisimizin bir ucuna koyduğumuz GX90’dan giderek uzaklaştık ve sinyal kalitesini ve ilişki suratını WI-FI6 takviyeli Samsung Galaxy S21FE telefonumuza kurduğumuz bir uygulama yardımıyla ölçtük. Yaklaşık 300 metrekarelik ofisin bir ucundan öbür ucuna gittiğimizde dahi ilişki kopmadı ve asgarî 907 Mbps irtibat suratı korundu.
Sonuç Değerlendirmesi
Çok sayıda anteni ile geniş kapsama alanı ve çok yüksek süratlerde Wi-Fi 6 deneyimi elde etmenizi sağlayacak bir yönlendirici arıyorsanız, TP-Link GX90 yeterli bir router. Oyuncular için sunduğu yazılımsal özellikler markanın AX6000 üzere öbür üst düzey yönlendiricilerde de bulunuyor. GX90’ın farkı bu özellikleri “oyun hızlandırma” ismiyle tek bir kategoride daha erişilebilir halde oyunculara sunması ve web arayüzü ile taşınabilir uygulamasının siyah & kırmızı bir temaya sahip olması.
2.5 Gigabitlik tek ethernet yuvası ise WAN olarak kullandığınızda mana kazanıyor. Örneğin servis sağlayıcınızdan 2.5 Gigabit’e kadar interneti bu yuvadan alıp, 4.8 Gbps’ye kadar irtibatlara imkan tanıyan 5 Ghz’lik Wi-Fi 6 ağı ile bilgisayarınıza ya da konutunuzdaki birçok Wi-Fi 6 takviyeli aygıta yüksek süratli internet sunabilirsiniz. TP-Link’ten birden çok 2.5 Gigabitlik yuvaya sahip, yani 2.5 Gigabitlik switch olarak da kullanabileceğimiz bir oyuncu yönlendiricisi de bekliyoruz.
